هدگیر دستگاهی خارج دهانی است که در مواردی که فک بالا جلو یا فک پایین عقب است ( ناهنجاری کلاس ۲) و یا جهت ایجاد فضا از ناحیه عقبی قوس فک بالا ( برای عقب بردن دندان آسیای بزرگ ) بکار می رود .
هدگیر ها دارای دو جزء می باشند که شامل یک کمان فلزی ( Face Bow ) ودیگری کش یا فنرپلاستیکی است . کمان فلزی دو تکه بهم لحیم شده است که یک قسمت آن یا Inner Bow در داخل دهان ( ۱ ) و قسمت دیگر یا Outer Bow در خارج دهان ( ۲ ) قرار می گیرد. قسمت داخلی ممکن است دارای حلقه ای برای تنظیم ( ۳ ) باشد.
کش یا فنر پلاستیکی به ۲ شکل دور گردنی و یا پشت سری ساخته می شوند که بنابر صلاحدید متخصص معمولا یکی از آنها به بیمار داده می شود. در مواردی ممکن است هم قسمت گردنی و هم پشت سری با هم و بصورت همزمان تجویز شود.
نحوه گذاشتن هدگیر
روی حلقه ای که دور دندانهای آسیای بزرگ فک بالا قرار می گیرد 
معمولا قسمت لوله ای (Tube Headgear ) تعبیه شده است که
قسمت انتهایی کمان داخلی هد گیر در داخل این تیوب قرار می گیرد.
ابتدا مقابل آینه ایستاده و هدگیر را در یک دست بگیرید و توجه داشته باشید که قسمت حلقوی کمان همیشه به سمت بالا قرار بگیرد. با انگشت دست مخالف خود گوشه دهان را کنار زده و قسمت انتهایی سمت داخلی کمان را در امتداد لوله قرار داده و با فشار دست در درون لوله آن سمت قرار دهید . سپس سمت مخالف را به همان روش و با کمی فشردن کمان در داخل لوله سمت دیگر قرار دهید.
حال باید قسمت گردنی یا پشت سری را به کمان فلزی متصل نمایید .کش یا فنر پلاستیکی را پشت گردن و یا دور سر انداخته و آنرا به دور انتهای کمان خارجی در یکطرف بیندازید. سپس در حالیکه با انگشت دست کمان بیرونی هدگیر را نگه داشته اید از سمت مقابل کش یا فنر پلاستیکی متصل شده را کشیده و به دورانتهای کمان خارجی سمت دیگر بیندازید.
- نیروی هدگیر توسط متخصص تنظیم می شود و شما باید کش را به همان صورت تنظیم شده استفاده شود و یا قطعه پلاستیکی را در سوراخ مخصوصی که به شما گفته شده است به میله هدگیر متصل نمایید.
- در صورتیکه کسی بخواهد هدگیر را مثلا جهت شوخی از دهان شما خارج نماید سریعا انگشت دست را جلوی کمان خارجی هدگیر قرار دهید تا از در رفتن کش و آسیب احتمالی به صورت جلوگیری نمایید.
- بعضی هدگیرها دارای مکانیزم ایمنی مخصوصی است که در صورتیکه با فشار کشیده شوند از محل خود خارج می شود تا قسمت میله ای آسیبی به صورت وارد نکند.
هدگیر با مکانیزم ایمنی مخصوص که با نیرویی در حد کشیدن هدگیر با دست ازمحل خود خارج می شود تا قطعه فلزی به صورت آسیب نزند.
ساعات استفاده از هدگیر
- در روز اول استفاده از دستگاه فقط ۲ تا ۳ ساعت از دستگاه استفاده نمایید.
- در روزهای بعدی هر روز ۱ ساعت به این مدت زمان اضافه نمایید تا بعد از یک تا دوهفته تمام مدت روز ( جز در موقع غذا خوردن و مسواک زدن ) از دستگاه استفاده کرده باشید.
- پس از این مدت مواقع خوابیدن را نیز باید به ساعات استفاده از دستگاه بیفزایید تا به مدت زمان استفاده مطلوب از دستگاه هدگیر ( مدت زمان توصیه شده توسط متخصص ارتودنسی ) برسید.
هدگیر جهت موثر بودن باید حداقل ۱۶ تا ۱۸ ساعت و یا بیشتر استفاده شود.
حین فعالیتهای فیزیکی و یا ورزش به هیچ عنوان از هدگیر استفاده ننمایید.
جهت مشاهده عملکرد و نحوه استفاده از هدگیر دور گردنی اینجا را کلیک نمایید.
جهت مشاهده عملکرد و نحوه استفاده از هدگیر با کش یا فنر پشت سری اینجا را کلیک نمایید.
